Η εκπαιδευτικός-συγγραφέας και εισηγήτρια σε θέματα Σχολικού Εκφοβισμού, Δωρίτα Μαρκαντώνη, αυτή την εβδομάδα στη συνέντευξή της, μας μιλά για το διαδικτυακό παιχνίδι «Jonathan Galindo», το οποίο το τελευταίο διάστημα απασχολεί στο μέγιστο βαθμό τους γονείς αλλά και τους εκπαιδευτικούς, αναφέροντας ότι ο «Γκούφι» αποτελεί μια μετεξέλιξη ή αναβίωση του παιχνιδιού «Μπλε Φάλαινα».
Τι είναι το διαδικτυακό παιχνίδι «Jonathan Galindo» και ποια η σχέση του με το παιχνίδι «Μπλε Φάλαινα» που μας είχε απασχολήσει στο παρελθόν;
Το εν λόγω παιχνίδι είναι ουσιαστικά ένα διαδικτυακό παιχνίδι «προκλήσεων», το οποίο εξωθεί τα παιδιά στο να κάνουν κάποιες διαβαθμιζόμενες προκλήσεις. Αρχίζουν από κάποιες ήπιες και καταλήγουν σε προκλήσεις οι οποίες ενδεχομένως να προκαλέσουν βλάβη στα παιδιά και απειλούν τη σωματική ακεραιότητά τους. Η σχέση του παιχνιδιού με την «Μπλε Φάλαινα» που μας απασχόλησε πριν από λίγα χρόνια, είναι ότι ο «Γκούφυ» αποτελεί μια μετεξέλιξη, ή αναβίωση αν θέλετε καλύτερα του παιχνιδιού αυτού.
Ποιος είναι ο στόχος των ατόμων που κρύβονται πίσω από αυτό το «παιχνίδι» και ποιο είναι το προφίλ τους;
Πρόκειται για καταθλιπτικά άτομα, νοσηρές προσωπικότητες, οι οποίες ως στόχο τους έχουν το να εξωθήσουν όσα περισσότερα παιδιά γίνεται στον θάνατο.Ικανοποιούνται πείθοντας μικρά παιδιά να τους ακολουθήσουν και να εφαρμόσουν ό,τι τους υποδεικνύουν. Όλες οι προκλήσεις έχουν να κάνουν με αυτοκαταστροφικές πράξεις.
Πώς προσεγγίζουν τα παιδιά;
Ο θύτης ή οι θύτες που κρύβονται πίσω από αυτά τα προφίλ, προσεγγίζουν τα παιδιά μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και μέσω διαφόρων chatrooms που υπάρχουν στα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι οι θύτες επιλέγουν πολύ προσεκτικά τα θύματά τους, κάνοντας μια έρευνα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης των παιδιών, στα προφίλ τους και στο τι κοινοποιούν. Επιλέγουν συνειδητά παιδιά πιο ευάλωτα, τα οποία πιο εύκολα θα εφαρμόσουν αυτά τα οποία θα τους πουν.
Επομένως υπάρχει και συγκεκριμένο προφίλ των παιδιών που προσεγγίζονται;
Ναι, σαφέστατα και υπάρχει. Πρόκειται κυρίως για παιδιά στην προεφηβεία και στην εφηβεία (αν κι έχουν σημειωθεί και περιστατικά από την ηλικία των οκτώ χρόνων), με τάση προς κατάθλιψη, με χαμηλή αυτοεκτίμηση και που νιώθουν την ανάγκη να αποδείξουν ότι μπορούν να κάνουν αυτές τις προκλήσεις που τους ανατίθενται. Επίσης, παροδικές και δύσκολες καταστάσεις που μπορεί να αντιμετωπίζει ένα παιδί στο οικογενειακό του περιβάλλον μπορούν να το καταστήσουν πιο ευάλωτο και πιο εύκολα προσεγγίσιμο από αυτά τα άτομα. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι η πανδημία έχει επίσης αυξήσει κατά πολύ τις ώρες που τα παιδιά είναι στο διαδίκτυο, με αποτέλεσμα η διά ζώσης επικοινωνία, να έχει αντικατασταθεί σε μεγάλο βαθμό από τη διαδικτυακή. Το διαδίκτυο, παρά το γεγονός ότι είναι ένα πολύ καλό εργαλείο -αν κι εφόσον χρησιμοποιείται σωστά- εντούτοις ελλοχεύει κινδύνους.
Πώς μπορούν οι γονείς να προστατέψουν τα παιδιά τους από αυτή την απειλή;
Είναι σημαντικό οι γονείς να έχουν γνώσεις γύρω από τα δίκτυα και τα παιχνίδια που χρησιμοποιούν τα παιδιά τους. Θα ήταν επίσης καλό το να δοκιμάσουν και οι ίδιοι να παίξουν αυτά τα παιχνίδια με τα παιδιά, να δουν πώς κινούνται σε αυτά τα δίκτυα και με ποιους συναναστρέφονται. Παράλληλα, θα ήταν καλό να συμβουλευτούν κάποιον ειδικό σε δίκτυα, ο οποίος θα τους υποδείξει συγκεκριμένες ρυθμίσεις, που μπορούν να φιλτράρουν τέτοιου είδους επικίνδυνα παιχνίδια κι εφαρμογές και να τα μπλοκάρουν. Ο έλεγχος του ιστορικού των συζητήσεων σε chatrooms και γενικότερα των παιχνιδιών αυτών (ιδιαίτερα σε μικρές ηλικίες), θα ήταν καλό να γίνεται από τους γονείς, ούτως ώστε αν εμφανιστεί κάτι, να γίνεται αντιληπτό από τους γονείς και συνεπώς άμεσα αντιμετωπίσιμο. Ακρογωνιαίος λίθος όλων ωστόσο, είναι η ποιότητα της επικοινωνίας που έχουμε με τα παιδιά μας. Χρειάζεται να έχουμε δομήσει τέτοια σχέση, που να επιτρέπει στα παιδιά μας να μας εμπιστεύονται και να μας εκμυστηρεύονται εν τη γενέσει τους τα θέματα και τα προβλήματά τους.
Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις οι οποίες χρειάζεται να θορυβήσουν τους γονείς ότι το παιδί τους έχει πέσει θύμα του εν λόγω «παιχνιδιού»;
Υπάρχουν αρκετές ενδείξεις οι οποίες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου στους γονείς. Απότομες αλλαγές στη συμπεριφορά του παιδιού, αλλαγές στο ωράριο του ύπνου, υπνηλία ή αϋπνία, μεταβολές στη διατροφή, ξαφνικές κρίσεις πανικού, περισσότερη απομόνωση και απότομη πτώση στη σχολική επίδοση, είναι μόνο μερικά από τα σημάδια. Σε τέτοια περίπτωση, οι γονείς χρειάζεται άμεσα να ενημερώσουν και να καταγγείλουν το περιστατικό στην αρμόδια αρχή για το ηλεκτρονικό έγκλημα. Επιπλέον, θα ήταν καλό να στραφούμε σε κάποιον ειδικό, με τον οποίο το παιδί να μιλήσει και να εξομαλυνθεί έτσι με τον σωστό τρόπο όλη αυτή η νοσηρή κατάσταση την οποία έχει βιώσει. Πάντοτε η γλώσσα με την οποία ο ειδικός περνάει κάτι σε ένα παιδί, είναι διαφορετική και πιο αποτελεσματική.