Ο Παιδοκαρδιοχειρουργός, καρδιοχειρουργός ενηλίκων αλλά και Διευθυντής του Cardiac Innovation Center του Απολλώνειου Νοσοκομείου, Δρ. Ιωάννης Τζανάβαρος δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Είναι ο μοναδικός Παιδοκαρδιοχειρουργός που ζει και εργάζεται στην Κύπρο αλλά και ο κορυφαίος Κύπριος επιστήμονας ο οποίος αποφάσισε να εγκαταλείψει την Γερμανία για να έρθει στην πατρίδα του έχοντας ένα σκοπό. Να μπορέσει να δώσει ελπίδα σε πολλούς καρδιοπαθείς ώστε να τους «δώσει» πίσω την καρδιά τους.
Μια ανακοίνωση πριν από λίγους μήνες ότι ο Δρ, Ιωάννη Τζανάβαρος θα επαναπατριστεί, μου κίνησε την περιέργεια. Παρόλο που δεν γνώριζα πολλά πράγματα για τον ίδιο, απλά ότι είναι ένας κορυφαίος Κύπριος επιστήμονας, εντούτοις θεώρησα σωστό να επικοινωνήσω μαζί του. Από τη πρώτη στιγμή μου έκανε εντύπωση ο ευγενικός τρόπος προσέγγισης του, δίνοντας μου την υπόσχεση ότι μόλις έρθει στην Κύπρο θα μου παραχωρήσει μια συνέντευξή περί καρδιάς…
Για ένα τόσο επιτυχημένο επιστήμονα και δη σε πολύπλοκα και δύσκολα χειρουργεία, πόσο εύκολο ήταν να επιλέξει την Κύπρο για εργασία;
Καθόλου δύσκολο. Η Κύπρος είναι η πατρίδα μου, το σπίτι μου και το Απολλώνειο Ιδιωτικό Νοσοκομείο μου πρόσφερε απόλυτη ελευθερία κινήσεων για να δημιουργήσω τις συνθήκες που χρειάζομαι.
«Τα λεφτά δεν παίζουν τον κύριο λόγο στη ζωή μου. Η απόφαση για την Κύπρο είναι συνειδητή και τελειωτική»
Σαφώς είχατε προτάσεις και την εμπειρία της ιατρικής σε χώρες του εξωτερικού με ενδεχομένως μεγαλύτερες αμοιβές.
Υπήρχαν και υπάρχουν συνεχώς προτάσεις γιατί οι έμπειροι Παιδοκαρδιοχειρουργό είναι δυσεύρετοι. Τα λεφτά δεν παίζουν τον κύριο λόγο στη ζωή μου. Η απόφαση για την Κύπρο είναι συνειδητή και τελειωτική.
Γιατί αποφασίσατε να επιστρέψετε πίσω στην Κύπρο;
Για τους γονείς μου, για το ότι θέλω να ζω και να απολαμβάνω τον τόπο μου, τους συγγενείς και φίλους μου, για τον ήλιο και η θάλασσα αλλά φυσικά και γιατί υπάρχουν οι προϋποθέσεις για σωστή και σοβαρή δουλειά και δημιουργία.
Μέχρι σήμερα από την ημέρα που επιστρέψατε πόσες χειρουργικές επεμβάσεις έχετε πραγματοποιήσει που στέφθηκαν με απόλυτη επιτυχία;
Σε λίγες μέρες συμπληρώνουμε 150 μεγάλες επεμβάσεις καρδίας σε μόλις 8.5 μήνες λειτουργίας, κάτι που μας κάνει το μεγαλύτερο ίσως κέντρο καρδιοχειρουργικής στην Κύπρο αυτή την στιγμή. Τα αποτελέσματα μας είναι εξαιρετικά και συγκρίνονται με μεγάλα κέντρα του εξωτερικού.
Τι είναι αυτό που αφήσατε πίσω στην Γερμανία το οποίο είναι σημαντικό για εσάς;
Η Γερμανία είναι μια φιλόξενη για επιστήμονες χώρα καθώς και δίκαιη σε όσους εργάζονται. Άφησα πίσω εμπειρίες, πολλούς φίλους, αρκετά projects, καθώς και ένα μέρος τις οικογένειας μου. Αυτό που με ικανοποιεί είναι ότι άφησα στην παιδοκαρδιοχειρουργική έναν διάδοχο τον οποίο εκπαίδευσα εγώ και είναι άξιος μου.
Πώς μπορείτε να συνδυάζεται η ιατρική με την προσωπική ζωή σας λόγω των πολλών ωρών εργασίας;
Ο συνδυασμός είναι πράγματι πολύ δύσκολος διότι απαιτώ από τον εαυτό μου να είμαι πάντα εκεί όταν με χρειάζονται οι ασθενείς μου ή οι συγγενείς τους. Μου αρκούν οι μερικές ώρες το Σαββατοκύριακο όπου δραπετεύω στον τόπο μου, την πόλη της Χρυσοχούς.
Θεωρείτε ότι είμαστε στα επίπεδα άλλων χωρών με δεδομένο ότι πολλές ειδικότητες που αφορούν παιδιά δεν υπάρχουν στην Κύπρο ή αφορούν ελάχιστους αριθμούς.
Καταρχήν θα ήθελα να διαπιστώσω ότι έχουμε και στην χώρα μας εξαιρετικούς συνάδελφους, με πολλούς από τους οποίους έχω την τύχη να συνεργάζομαι στενά. Ακόμα και τα περισσότερα νοσοκομεία έχουν αξιοζήλευτο επίπεδο. Πράγματι σε πάρα πολύ εξειδικευμένα περιστατικά υστερούμε αλλά αυτό δεν με παραξενεύει. Χρειαζόμαστε στρατηγική και συνεργασία για να ανέβουμε και αυτό το επίπεδο.
«Σε περίπου 20% των παιδιών που χρειάζονται επέμβαση, αυτή πρέπει να γίνει το πρώτο έτος της ζωής τους».
Η χειρουργική επέμβαση στα παιδιά αφορά μια άκρως ευαίσθητη κατηγορία ασθενών. Χρήζουν μεταξύ άλλων και ψυχολογικής στήριξης εάν χρειαστεί να προχωρήσουν σε επέμβαση. Πως το αντιμετωπίζετε;
Πολύ σωστή παρατήρηση. Η πολύ εξειδικευμένη ομάδα μας με μεγάλη εμπειρία στα παιδιατρικά περιστατικά ανταποκρίνεται εξαιρετικά μέχρι τώρα. Είμαστε σε αγαστή συνεργασία με τον σύλλογο παιδιών με συγγενείς καρδιοπάθειες, τους οποίους ευχαριστώ ιδιαίτερα, καθώς και με ειδικούς συνάδελφους για να ανταποκριθούμε και στην περίπτωση ανάγκης.
Υπάρχουν καινοτόμες μορφές χειρουργικής επέμβασης στα παιδιά;
Στην περίπτωση της καρδιοχειρουργικής παίδων, υπάρχουν τα υβριδικά χειρουργεία στα οποία συνδυάζεται ο καθετηριασμός και η χειρουργική για να μειωθεί το τραύμα, ο χρόνος της επέμβασης και για να γίνουν πολύ στοχευμένες θεραπείες. Επίσης υπάρχουν ελάχιστα επεμβατικές μέθοδοι τις οποίες έχουμε στο ρεπερτόριο μας και εδώ στην Κύπρο.
Υπάρχουν στατιστικά που αναφέρονται στους αριθμούς συχνότερων μορφών χειρουργείου και ποια αφορούν;
Υπάρχει το παράδοξο να διαφέρουν τα στατιστικά στην Ευρώπη και στον κόσμο ανάλογα με τον προγεννητικό έλεγχο, της θρησκευτικές πεποιθήσεις, τις κοινωνικές συνθήκες, κλπ. Γενικώς οι πιο συχνές επεμβάσεις αφορούν την σύγκλιση ενός μεσοκοιλιακού ή ενός μεσοκολπικού ελλείματος (τρύπα στο διάφραγμα της καρδίας). Οι εγχειρήσεις αυτές αποτελούν το 25-30% όλων των επεμβάσεων. Στην Κύπρο δεν έχουμε μια τέτοια στατιστική, φιλοδοξούμε όμως με το πανεπιστήμιο μου, το Πανεπιστήμιο της Λευκωσίας, να μελετήσουμε αυτόν τον τομέα για να μάθουμε περισσότερα για τις συγγενείς καρδιοπάθειες στο νησί μας.
Πόσο επικίνδυνη είναι η επέμβαση σε παιδιά κάτω των 12 μηνών και πότε πρέπει να αποφεύγονται να εξετάζονται άλλες μορφές θεραπείας αν και εφόσον.
Επεμβάσεις καρδίας σε παιδιά γίνονται πάντα όταν υπάρχει σχετική αιτία και ένδειξη με βάση τις κατευθυντήριες οδηγίες των επιστημονικών εταιριών μας. Πολλές φορές χρειάστηκε να χειρουργήσω τις πρώτες ώρες ζωής και πάντα με μεγάλη επιτυχία. Σε περίπου 20% των παιδιών που χρειάζονται επέμβαση, αυτή πρέπει να γίνει το πρώτο έτος της ζωής. Με τον κατάλληλο εξοπλισμό και μια εκπαιδευμένη ομάδα τα αποτελέσματα είναι και σε αυτή την δύσκολη ομάδα πολύ καλά.
Πόσοι είναι αριθμητικά οι Παιδοκαρδιοχειρουργοί στην Κύπρο; Σε αναλογία με τους αριθμούς παιδιών μέσο όρο που χρήζουν επεμβάσεων ή είμαστε σε ικανοποιητικό αριθμό;
Είμαι ο μοναδικός Παιδοκαρδιοχειρουργός που ζει και εργάζεται στην Κύπρο. Θεωρώ ότι με 50-80 περιστατικά τον χρόνο μόνο ένα κέντρο μπορεί να παρέχει σοβαρή παιδοκαρδιοχειρουργική φροντίδα.
Πρόσφατα πραγματοποιήσατε με επιτυχία μια την πρώτη εμφύτευση συσκευής για θεραπεία καρδιακής ανεπάρκειας optimizer smart σε νεαρό άτομο. Κάντε μας μια αναφορά για την πρωτοποριακή επέμβαση. Ανοίγει ο δρόμος και για άλλες καινοτόμες και πρωτοποριακές επεμβάσεις;
Ο ασθενής αυτός μετά από έμφραγμα είχε πολύ μειωμένη καρδιακή λειτουργία, περίπου 10-15%. Μια ανοιχτή επέμβαση καρδίας είχε εξαιρετικά ψηλό ρίσκο. Σε ένα υβριδικό περιβάλλον και με βοήθεια της εξωσωματικής κυκλοφορίας διανοίχτηκαν τα στεφανιαία αγγεία με ασφάλεια και χωρίς κανένα αιμοδυναμικό πρόβλημα για τον ασθενή. Εκεί που δεν μπορούσε να αναπνεύσει πήγε σπίτι του σε τρείς μέρες με πολύ βελτιωμένη την κατάσταση του. Παρόμοιο περιστατικό είχαμε πριν 10 μέρες, πάλι σε υβριδικό χειρουργείο τοποθετήθηκε διαορτικά μια βαλβίδα σε μια άρρωστη, προεγχειρησμένη υπερήλικα. Μπόρεσε μετά από 4 μέρες να πάει χωρίς προβλήματα σπίτι της. Ελάχιστα επεμβατικές μέθοδοι και υβριδικά χειρουργεία θα αποτελούν λύση για πολλούς ασθενείς στο μέλλον.
Ποιες είναι οι συχνότερες επεμβάσεις σε ενηλίκους που υποβάλλονται;
Οι συχνότερες επεμβάσεις που γίνονται στο κέντρο μας σε ενηλίκους είναι αλλαγές και επιδιορθώσεις βαλβίδων (μιτροειδής, αορτική, τριγλώχινα, πνευμονική), εγχειρήσεις bypass, ανευρυσμάτων καθώς και ο συνδυασμός των πιο πάνω. Ειδικά για την μιτροειδή βαλβίδα είμαστε η μόνη κλινική στην Κύπρο μου προσφέρει την ελάχιστα επεμβατική επιδιόρθωση της γι’ αυτό και πολλοί ασθενείς έρχονται στο κέντρο μας.
Είναι ανησυχητικά αριθμητικά τα επίπεδα χειρουργικών επεμβάσεων που γίνονται σε ενήλικες;
Πράγματι φαίνεται ότι ένας μεγάλος αριθμός συμπατριωτών μας χρειάζεται επέμβαση καρδιάς. Ίσως αυτό να οφείλεται στο γεγονός ότι με το ΓΕΣΥ υπάρχει ελεύθερη και εύκολη πρόσβαση στους παροχείς υγείας και γι’ αυτό πολλοί που δίσταζαν να πάνε στον ιατρό έχουν πλέον διαγνωστεί και μπορούν χωρίς προβλήματα και επιπλέον κόστος να χειρουργηθούν. Υπολογίζω ότι τουλάχιστον το ένα τρίτο των ασθενών που χειρουργήσαμε ανήκει σε αυτή τη κατηγορία.
