Η διαδικτυακή βία είναι ένα σοβαρό πρόβλημα που αφορά εκατοντάδες έφηβους/ες στην Κύπρο, με τις συνέπειές της να είναι καταστροφικές για την πορεία της ζωής τους.
Με τρία νέα video / καμπάνιες στα social media και δυο σύγχρονα εκπαιδευτικά εργαλεία, το Μεσογειακό Ινστιτούτο Μελετών Κοινωνικών Φύλου, στο πλαίσιο του προγράμματος αναδεικνύει το θέμα της διαδικτυακής βίας, το οποίο συνδέεται άμεσα με τα έμφυλα στερεότυπα και τις διακρίσεις στη βάση του φύλου.
Στην Ευρώπη, 1 στις 10 γυναίκες έχει βιώσει κάποια μορφή διαδικτυακής βίας, από την ηλικία των 15 ετών και άνω. Οι γυναίκες που υπέστηκαν διαδικτυακή βία δηλώνουν ότι είχαν απώλεια εμπιστοσύνης, άγχος ή κρίσεις πανικού, αδυναμία συγκέντρωσης και χαμηλότερη αυτοεκτίμηση. Η χρήση της τεχνολογίας από τη νεολαία έχει οδηγήσει σε απότομη αύξηση της ψυχολογικής βίας τόσο στο διαδίκτυο όσο και από κοντά, με κυριότερη τη ρητορική μίσους, η οποία υποκινεί βία και διακρίσεις.
Στην Κύπρο το πρόβλημα της διαδικτυακής βίας αγγίζει τα στατιστικά των υπόλοιπων Ευρωπαϊκών χωρών. Κατά τη διάρκεια των βιωματικών εργαστηρίων που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος «Play for your Rights», αναδείχθηκαν κάποια πολύ σοβαρά θέματα όπως το body shaming (επίκριση ατόμου ως προς την εικόνα του/της) και η κακοποίηση μέσω εικόνων (εκδικητική πορνογραφία).
Συγκεκριμένα:
• Η ρητορική μίσους που στοχοποιεί τα κορίτσια συχνά συμπίπτει με body shaming («άσχημη, χοντρή, υπέρβαρη, αηδιαστική») ή με προσβολές που σχετίζονται με το σεξ, (slut shaming ή κακοποίηση μέσω εικόνων).
• Τα αγόρια συχνά πέφτουν θύματα στερεοτύπων του φύλου που στιγματίζουν την ομοφυλοφιλία («ένας πραγματικός άντρας είναι ετεροφυλόφιλος») ή/και τα σωματικά χαρακτηριστικά που δεν θεωρούνται «αρρενωπά» (η σημασία του να έχεις μύες ή να έχεις γυμνασμένο σώμα), για παράδειγμα.
Επιπρόσθετα, τα στερεότυπα του φύλου μπορούν να συμβάλουν στην ενίσχυση και τη διάδοση της τοξικής αρρενωπότητας, η οποία είναι επιζήμια τόσο για τα αγόρια όσο και για τα κορίτσια.
Το Μεσογειακό Ινστιτούτο Μελετών Κοινωνικού Φύλου στο πλαίσιο του προγράμματος «Play for your Rights στοχεύει στην εξάλειψη της σεξιστικής ρητορικής μίσους, των έμφυλων στερεοτύπων και των διακρίσεων ανάμεσα σε έφηβες και έφηβους, μέσα από εκπαιδευτικές παρεμβάσεις που αξιοποιούν τις εφαρμογές, τα παιγνίδια αλλά και τα κοινωνικά δίκτυα στα οποία δραστηριοποιείται η πλειοψηφία των εφήβων.
Θέτοντας το ερώτημα: Αστείο; Ή Διαδικτυακή Βία; έχουν δημιουργηθεί τρία video στα οποία παρουσιάζονται διάφορες εκδοχές της διαδικτυακής βίας μέσα από συνομιλίες εφήβων.
Στόχος των video τα οποία έχουν ήδη αναρτηθεί στα κοινωνικά δίκτυα του MIGS είναι να προβληματίσουν τις έφηβες και τους έφηβους και να τις/τους βοηθήσουν να αντιληφθούν πως συμπεριφορές που οι ίδιοι/ες εκλαμβάνουν ως αστείο δεν είναι παρά μια μορφή διαδικτυακής βίας, που επηρεάζει αρνητικά τη ζωή ενός θύματος. Επιπλέον, τα video απευθύνονται στους γονείς/κηδεμόνες και τις/τους εκπαιδευτικούς οι οποίοι/ες μπορούν να δράσουν καταλυτικά στην αντιμετώπιση του φαινομένου.
Πέραν από τα video, στο πλαίσιο του προγράμματος «Play for your Rights», το Μεσογειακό Ινστιτούτο Μελετών Κοινωνικού Φύλου συνεργάστηκε με έφηβες και έφηβους για τη δημιουργία δύο σύγχρονων εκπαιδευτικών παιχνιδιών:
Ενός παιχνιδιού με κάρτες με τίτλο «Στρατηγικές αντιδράσεις ενάντια στην έμφυλη ρητορική μίσους»: Το παιχνίδι απευθύνεται σε έφηβες και έφηβους, μεταξύ 12 – 18 ετών. Ο στόχος του παιχνιδιού είναι να τους/τις βοηθήσει να αναγνωρίσουν τις διάφορες μορφές και εκδηλώσεις της σεξιστικής ρητορικής μίσους και να αναλογιστούν πως τα έμφυλα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις των φύλων παίζουν βασικό ρόλο στην κατασκευή της πραγματικότητας και της γλώσσας που την περιγράφει. Το παιχνίδι στοχεύει επίσης να ενθαρρύνει τα αγόρια και τα κορίτσια να ενεργοποιήσουν στρατηγικές για να αντιδράσουν στη ρητορική μίσους, ενισχύοντας την αυτογνωσία και την αναγνώριση των δικών τους συναισθημάτων αλλά και των συναισθημάτων των άλλων. Το παιχνίδι δίνει την ευκαιρία να μπει καθεμία και καθένας στα παπούτσια των ατόμων που υποφέρουν από τη ρητορική μίσους και καλλιεργεί την ενσυναίσθηση και την αλληλοϋποστήριξη, ως βασικές δεξιότητες για την επίλυση διαφορών.
Το δεύτερο είναι ένα αστικό παιγνίδι, μέσω της εφαρμογής Play4YourRights που βοηθά τις/τους εκπαιδευτικούς να οργανώσουν ένα κυνήγι κρυμμένου θησαυρού, που οδηγεί σε διάφορα μέρη της πόλης ή της περιοχής που έχει προεπιλεγεί. Στόχος είναι η αντιμετώπιση διαφορετικών καταστάσεων ρητορικής μίσους. Σε κάθε ένα από τα οργανωμένα στάδια, οι συμμετέχοντες/ουσες βρίσκουν έναν κώδικα QR, ο οποίος θα πρέπει να σαρωθεί μέσω της εφαρμογής. Ο κώδικας οδηγεί σε αρκετές εικόνες μέσων κοινωνικής δικτύωσης (WhatsApp ή Instagram) που περιέχουν μηνύματα μίσους, το οποίο βοηθά τους/τις μαθητές/τριες να κατανοήσουν και να συμβάλουν ενεργά στην εξάλειψη της σεξιστικής ρητορικής μίσους και των έμφυλων διακρίσεων. Το παιγνίδι διατίθεται δωρεάν στο Google Play και στο Apple Store.
Επισυναπτόμενα θα βρείτε το Play4 app manual και το παιγνίδι «Στρατηγικές αντιδράσεις ενάντια στην έμφυλη ρητορική μίσους».
Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε με τη συντονίστρια του έργου στην Κύπρο, Μαρία Αγγελή στο [email protected]
