Με μια μακροσκελή ανάρτησή της, η δημοσιογράφος Αντιγόνη Λουκά αποχαιρετά την Έλλη Σταύρου η οποία έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 96 ετών, μιλώντας για το έργο της γυναίκας που την αποκαλούσαν τη μάνα του οδοφράγματος.
«Σήμερα, ξημερώματα 12 Ιουνίου 2023, σίγησε μία από τις πιο βροντερές, πατριωτικές, αγωνιστικές και ελληνικές φωνές για την απελευθέρωση της κατεχόμενης πατρίδας μας.
Ποιος δεν θυμάται αυτήν τη σπουδαία, επιβλητική μορφή, αυτήν τη γυναίκα, την Έλλη Σταύρου, την μάνα του Οδοφράγματος, όπως την αποκαλούσαν που, μαζί με άλλες σπουδαίες γυναίκες της Κύπρου μας, όπως την Ελένη Φωκά, άφησαν παρακαταθήκη ανυπότακτης αγωνιστικότητας με την επιμονή και την θέληση τους για επιστροφή.
«Προσκυνώ τις πληγές σου, Κερύνεια μου…»
«…Προσκυνώ τις πληγές σου, Κερύνεια μου.
Προσκυνώ μα δε γονατίζω!
Γιγαντώνω την πεθυμιά μου να ’λθω κοντά σου!
Θα ’λθω… θα ’λθω κοντά σου.
Κερύνεια αγαπημένη”!
( Kώστα Μόντη)
Σήμερα η Έλλη Σταύρου, σε ηλικία 96 χρόνων, έφυγε για το μεγάλο ταξίδι προς την αιωνιότητα πριν να εκπληρωθεί ο πόθος της για επιστροφή, να περπατήσει στους δρόμους της αγαπημένης της Κερύνειας. Πριν ν’αγναντέψει το λιμανάκι του Κηφέα. Η Έλλη αντιπροσώπευε το προσφυγικό σωματείο «Αδούλωτη Κερύνεια» και το «Αντικατοχικό Κίνημα», στο οποίο πρωτοποριακά από το 1996 συμμετείχε μέχρι και κλείσιμο του οδοφράγματος (2003). Κάθε Σαββατοκύριακο βρισκόταν στο οδόφραγμα του «Λήδρα Πάλας». Διαφώτιζε ακούραστα και αποτελεσματικά ξένους τουρίστες. Σε κάθε αντικατοχική πορεία των γυναικών με τις ελληνικές σημαίες ήταν πάντα μπροστά.
Ποιος δεν θυμάται την Έλλη Σταύρου στο ταπεινό της κατάστημα κεντημάτων που διατηρούσε στη Λαϊκή Γειτονιά, στην παλιά Λευκωσία, να πουλά τα κεντήματα της αλλά παράλληλα βροντοφώναζε σε όλους τους τουρίστες που πέρναγαν από εκεί να μην περνούν τα οδοφράγματα, στα εδάφη της Κυπριακής Δημοκρατίας εκεί που πάτησαν με τόση βαρβαρότητα οι μπότες του Τούρκου εισβολέα. Πόσο αναστατώθηκε όταν έμαθε ότι το σπίτι της, στην οδό Ελλάδος 82, στο κέντρο της Κερύνειας, διέμενε με την οικογένειά του για πολλά χρόνια μετά την εισβολή ο Ταλάτ και στο ίδιο κτίριο στεγάζονταν τα γραφεία του κόμματός του. Ένα δίπατο πετρόκτιστο με την «ωραία εσωτερική σκάλα με τα 28 σκαλιά που την ανέβαινες χωρίς να κουράζεσαι» έλεγε η Έλλη Σταύρου και σφιγγόταν η καρδιά της .
Η Έλλη Νίκου Σταύρου γεννήθηκε στον Καραβά της Επαρχίας Κερύνειας. Φοίτησε στο Γυμνάσιο Λαπήθου και παντρεύτηκε τον Νίκο Σταύρου από την Κερύνεια. Μαζί απέκτησαν τέσσερα παιδιά: Τον Ανδρέα, τη Μαίρη, τον Ντίνο και την Αίμιλη . Το 1946 μαζί με τον σύζυγό της, δημιούργησαν τα πρώτα τους καταστήματα ειδών Λαϊκής Τέχνης και μετέπειτα με τη δική της προχωρημένη για τους τότε καιρούς σκέψη, επεκτάθηκε σε καταστήματα ειδών ένδυσης στην Κερύνεια, Λεμεσό και Τρόοδος. Ήταν από τις πρώτες γυναίκες επιχειρηματίες στη μικρή κοινωνία της Κερύνειας, και προσέφερε εργασία σε εκατοντάδες οικογένειες από όλες τις Επαρχίες της Κύπρου και έτσι η Λαϊκή Τέχνη της Επαρχίας Κερύνειας, έγινε γνωστή στην Κύπρο και στο εξωτερικό.
Μετά τη βάρβαρη τουρκική εισβολή το 1974, εγκλωβίστηκε στο Πέλλαπαϊς και μετά στο ξενοδοχείο «Ντόουμ» στην Κερύνεια, όπου έβλεπε τους κόπους μίας ολόκληρης ζωής να χάνονται. Μπροστά στα μάτια της οι αδίστακτοι εισβολείς έκλεβαν χειροποίητα κεντήματα μεγάλης αξίας από τα καταστήματά της εκ των οποίων πολλά από αυτά κατέληγαν κατεστραμμένα στο δρόμο. Κατά τη διάρκεια των 18 μηνών που ήταν εγκλωβισμένη αψηφώντας τους όποιους κινδύνους, ύψωσε το ανάστημά της μπροστά στον τούρκικο στρατό και με συνοδεία Αστυνομικών του ψευδοκράτους ζήτησε να πάρει από τα καταστήματά της είδη ένδυσης, για να βοηθήσει εγκλωβισμένους συμπολίτες της, αλλά δεν της το επέτρεψαν. Ζήτησε ακόμη να της δώσουν το βιβλίο που έγραφε τις διευθύνσεις των πελατών της στο εξωτερικό, για να αρχίσει να δραστηριοποιείται και η Τουρκάλα που υφάρπαξε την περιουσία της την πέταξε έξω λέγοντάς της, «τώρα η περιουσία σου μου ανήκει».
Παρέμεινε εγκλωβισμένη και μόνο, όταν την έδιωξαν οι εισβολείς από την κατεχόμενη γη της έφυγε και δε γύρισε ξανά ποτέ ούτε σαν επισκέπτης στην αγαπημένη της Κερύνεια Αρχίζοντας και πάλι από το μηδέν με μοναδικό της εργαλείο την επιχειρηματική της σκέψη και την εργατικότητα τόσο αυτής όσο και του συζύγου της, δραστηριοποιήθηκαν ξανά στις ελεύθερες περιοχές, προσφέροντας εργασία σε πολλούς Κερυνειώτες, που τους έφερναν κεντήματα και άλλα είδη Λαϊκής Τέχνης. Πρώτιστο, όμως, μέλημά της πάντα, ήταν η απελευθέρωση των κατεχόμενων εδαφών μας και η επιστροφή στην αγαπημένη της Κερύνεια. Πρωτοπόρος στις πορείες Γυναικών προς τα κατεχόμενα, συνελήφθη και φυλακίστηκε από τους Τούρκους κατακτητές. Ακούραστη και στη διαφώτιση για το Κυπριακό πρόβλημα.
Για χρόνια, κάθε Σάββατο και Κυριακή η «μάνα του οδοφράγματος», όπως την αποκαλούσαν οι μητέρες των αγνοουμένων, πήγαινε στο οδόφραγμα του Λήδρα Πάλας, όπου διαφώτιζε τους ξένους που ήθελαν να περάσουν στα κατεχόμενα εδάφη μας και τους απέτρεπε να μεταβούν. Η κ. Έλλη, όμως, δεν σταμάτησε εδώ. Μετά την τουρκική εισβολή, έγραφε συνεχώς επιστολές προς όλους τους εκλεγμένους Αμερικανούς Προέδρους, Βασιλείς, και Προέδρους άλλων κρατών σε οποιονδήποτε που κατά τη γνώμη της μπορούσε να συμβάλει στον τερματισμό της κατοχής και την επάνοδο στην Κερύνεια. Συχνά συνόδευε τις επιστολές της με χειροποίητα κεντήματα σαν σύμβολο μιας πρόσφυγα από την Κερύνεια και τους ενημέρωνε για τη βαρβαρότητα των Τούρκων, την καταπάτηση των ανθρωπίνων μας δικαιωμάτων, την εκδίωξη από τα σπίτια μας και την αγαπημένη μας πόλη. Διαφώτιζε τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό τις συνέπειες της τουρκικής εισβολής.
Επαναστάτρια, δυναμική, αγωνίστρια, συμμετείχε σε συναντήσεις στη Βουλή των Λόρδων στην Αγγλία και στην Πρωθυπουργική κατοικία, καθώς και στο Λευκό Οίκο και στις Βρυξέλες. Στις 29 του Νιόβρη του 2011, τη μέρα που γεννήθηκε ο δισέγγονός της, έπαθε εγκεφαλικό και έκτοτε ο ανελέητος χρόνος που πίστευε ότι ουδέποτε θα την λύγιζε, την πρόλαβε και την έκανε δυσκίνητη, μα δεν έσβησε τη δική της φλόγα, τη ζωντάνια και την αγωνιστικότητά της μέχρι σήμερα τα ξημερώματα που έκλεισε τα γεμάτα πόθο για επιστροφή, μάτια της.
Όλη η Κύπρος τη γνωρίζει ως μια φλογερή, ανυποχώρητη και ασυμβίβαστη Ελληνίδα Κερυνειώτισα αγωνίστρια, που έδινε όλες τις δυνάμεις της για την επιστροφή στην Κερύνεια. Ευχή μας να μας αξιώσει ο Θεός σύντομα να ευοδωθούν οι κόποι και οι αγώνες της κας Έλλης και να πραγματοποιηθεί ο πόθος όλων των Κυπρίων για επιστροφή στην Κερύνεια μας.Αιωνια σου η μνήμη αείμνηστη Έλλη Σταύρου!!Καλό ταξίδι στο φως!!!!»
