Η θέληση και η δύναμη ψυχής που κρύβει ο κάθε άνθρωπος είναι αστείρευτη…Η Ελισάβετ Παύλου είναι μια 28χρονη κοπέλα, μητέρα δύο παιδιών, η οποία βίωσε την εμπειρία του καρκίνου στην τρυφερή ηλικία των 13 ετών. Η θετικότητα και το χαμόγελο από τα χείλη της δεν λείπει, ενώ από τη πρώτη στιγμή της γνωριμίας μας διαπίστωσα ότι μέσα της κρύβει μια θετικότητα και προπάντων θέληση για να «γευθεί» με χαμόγελο και αισιοδοξία όσα από εδώ και πέρα θα της προσφέρει η ζωή, έχοντας δίπλα της ανθρώπους που την στηρίζουν και αγαπούν. Η συμπατριώτισσα μας, τελειώνοντας το Πανεπιστήμιο Κύπρου στις σπουδές Πολιτικών Επιστημών αποδεικνύει ότι όταν θέτουμε όνειρα και στόχους, τίποτε δεν μπορεί να μας εμποδίσει.
Σε ποια ηλικία βίωσες την εμπειρία του καρκίνου;
Μόλις είχα κλείσει τα 13 τον Ιούλιο του 2006.
Πως σου το ανακοίνωσε η μητέρα σου;
Η διαδικασία προς την εύρεση του καρκίνου διήρκεσε περίπου ένα τρίμηνο από τη μέρα που είχα επισκεφθεί την προσωπική μου παιδίατρο. Η αφορμή για να πάω στη γιατρό ήταν ένας συνεχόμενος και ενοχλητικός πόνος στα αυτιά και στο λαιμό. Κατά την εξέταση μου, η γιατρός αφού δεν βρήκε κάτι παθολογικό άρχισε αμέσως να με ψαχουλεύει εξωτερικά, όπου βρήκε πολλές μικρές μάζες (ονομαζόμενα κουβαράκια), στο λαιμό. Από την ίδια στιγμή άρχισε ένας μαραθώνιος από εξετάσεις αιματολογικές, υπερηχογραφήματα, αξονικούς.
Ποια ήταν η αντίδρασή σου;
Ενώ άρχισα να λαμβάνω αντιβίωση, η κάθε μέρα που περνούσε ήταν όλο και πιο δύσκολη, αφού πηγαίναμε από τον ένα γιατρό στον άλλο και από την μια εξέταση στην άλλη. Στο τέλος, αφού στο δεύτερο κουτάκι αντιβίωσης που είχα λάβει έμοιαζε να έτρεφα τους νέους μου «φίλους» στο λαιμό με αποτέλεσμα να αρχίσω τη διαδικασία εύρεσης στην παιδοογκολογική μονάδα του Μακάρειου Νοσοκομείου. Θυμάμαι χαρακτηρίστηκα να λέω στη μαμά μου: «Μαμά πάμε να φύγουμε από εδώ γιατί θα μας βγάλουν καρκινοπαθής». Λογικά εκείνη τη στιγμή ήταν μαχαιριά για τη μαμά αφού ήδη ήταν προετοιμασμένη! Πολλοί γιατροί στο Μακάρειο όποτε πήγαινα μέχρι τη μέρα της ανακοίνωσης προς εμένα, έρχονταν όλοι να ακουμπήσουν στο λαιμό μου, να γράψουν σημειώσεις σε ένα χαρτάκι και να ψιθυρίζουν μεταξύ τους. Προχωρήσαμε σε βιοψία με αποτέλεσμα ότι ήταν λέμφωμα τύπου Hodjkins, και η ανακοίνωση έγινε στο γραφείο εξέτασης των γιατρών της παιδοογκολογικής μονάδας, να μου λένε ότι μαζεύτηκαν κάποια στρατιωτάκια και θα κάνουν πόλεμο με την χημειοθεραπεία για να σκοτώσουν τα «κακά».
«Μετά από κάθε μπόρα πάντα βγαίνει ο ήλιος και το ουράνιο τόξο»
Λόγω ηλικίας μπορούσες να αντιληφθείς την σοβαρότητα της κατάστασης;
Λόγω ηλικίας και λόγω των ανθρώπων που είχα κοντά μου δεν που πέρασε ποτέ από το μυαλό ότι θα μπορούσε να πάει κάτι στραβά και να πεθάνω.
Τι είναι αυτό που σε κράτησε δυνατή;
Με κράτησε δυνατή αρχικά η πίστη μου προς το Θεό μιας και οραματίστηκα την Αγία Μαρίνα και δεύτερο ο πιο δυνατός δεσμός που ονομάζουμε οικογένεια. Η μαμά μου, ο μπαμπάς μου, η αδερφή μου, το μικρό της μωράκι (αδερφότεκνη), η αδερφή της μαμάς μου, η ξαδέρφη μου, ο ξάδερφος μου, ο θείος μου, η γιαγιά και ο παππούς από την πλευρά της μαμάς μου και γενικά ο οικογενειακός μου κύκλος φρόντιζαν καθημερινά να είμαι σε πολύ καλή διάθεση, και πάντα πρόθυμοι να μου δώσουν το χέρι τους στις άσχημες στιγμές που έπεφτα να ξανά σηκωθώ ακόμη πιο δυνατή. Έτσι είχα πάντα στο μυαλό μου ότι πάω κάνω τη θεραπεία μου και ακολούθως θα πήγαινα σπίτι να συναντηθούμε όλοι μιας και μένουμε όλοι δίπλα δίπλα να καθίσουμε, να παίξουμε, να γελάσουμε. Δεν με αντιμετώπιζαν ΠΟΤΕ σαν ένα άρρωστο καρκινοπαθή μωρό, αλλά ως μια διαδικασία που πρέπει να γίνει για να επιστρέψω τόσο εγώ όσο και οι υπόλοιποι στην κανονικότητα μας. Γι’ αυτό ακριβώς τον λόγο με ενόχλησε που οι γιατροί, μου μιλούσαν για στρατιωτάκια και πολέμους και δεν αναφέρονταν ξεκάθαρα, ότι είναι μια ασθένεια με το όνομα καρκίνος και για αντιμετώπιση της χρειάζονται χημειοθεραπείες ή ακτινοθεραπείες ή και τα δυο.
Υπήρχαν φορές που λύγισες και διερωτήθηκες ποτέ γιατί «εγώ»;
Υπήρξαν πολλές φορές που λύγισα, αφού μπροστά σε όλους πάντα προσπαθούσα να είμαι δυνατή, σκληρή. Πάντα με χαμόγελο και να αντιμετωπίζω τα πάντα με χιούμορ έστω και αν οι πόνοι πολλές φορές ήταν ανυπόφοροι. Κάποιες στιγμές προσωπικές που ήμουν μόνη στο δωμάτιο μου λύγιζα, έκλαιγα, χωρίς ποτέ να μου περάσει από το μυαλό γιατί να το πάθω εγώ.
Σταμάτησες το σχολείο; Τι ακριβώς συνέβη;
Αναγκαστικά δεν μπορούσα να ακολουθήσω στο 100% τη σχολική χρονιά, αλλά επειδή είχα να κάνω με πολύ αξιόλογους καθηγητές μιας και οι θεραπείες ξεκίνησαν από την αρχή της δευτέρας Γυμνασίου δεν μπορούσα να διανοηθώ να χάσω τη χρονιά μου, έτσι σε συνεννόηση με τον τότε Υπουργό Παιδείας, κάποιοι καθηγητές όσα απογεύματα ήμουν στο σπίτι όταν δεν είχα θεραπεία, και ήμουν καλά έρχονταν, κάναμε τα κύρια μαθήματα στο σπίτι για να μπορέσω να δώσω τις τελικές εξετάσεις ,να μη χάσω τη χρονιά και έτσι έγινε.
Εισαχθείς κάποιο διάστημα στο νοσοκομείο;
Το πρωτόκολλο της θεραπείας μου, όριζε να είμαι κάποιες μέρες στο νοσοκομείο, κάποιες μέρες να πηγαίνω το πρωί μέχρι το απόγευμα, εκτός βέβαια κάποιου απροόπτου συμβάντος.
Τι είναι αυτό που σε «πονούσε» περισσότερο κατά τη διάρκεια της θεραπείας σου;
Πιο πολύ από όλα με πόνεσε ότι πιο ασήμαντο συμβαίνει στους περισσότερους καρκινοπαθής, η απώλεια των μαλλιών. Δεν με προετοίμασαν καθόλου από τη Κύπρο, μιας και η διάγνωση μου ήταν στο πρώτο στάδιο, δηλαδή με λίγες χημειοθεραπείες κλπ. Πηγαίνοντας στο Λονδίνο, η διάγνωση άλλαξε, οι πιθανότητες επιτυχίας των θεραπειών μειώθηκαν γιατί τελικά βρισκόμουν στο τέταρτο και τελευταίο στάδιο. Εκεί ο γιατρός ενημερώνοντας με αναλυτικά με κάθε λεπτομέρεια για τις επιπτώσεις των θεραπειών από όλα με πόνεσε περισσότερο η απώλεια των μαλλιών μου (Κάτι που δεν αποδέχτηκα ποτέ μέχρι σήμερα γι’ αυτό και δεν έχω καθόλου φωτογραφικό υλικό από την τότε εποχή). Επιπλέον, με πονούσε πολύ η διαδικασία που βίωσα με πολλά παιδάκια που πέθαιναν δίπλα μας, μέσα στα μάτια μας και βιώναμε παρέα μαζί τους τον αργό επίπονο θάνατο. Ήταν χαρακτηριστικά τέσσερα παιδάκια. Το χειρότερο που συνέβη αφού είμασταν σε περίοδο ύφεσης έτυχε να χάσω μια φίλη μου που ήταν σε μεταστατική περίοδο (της επανήλθε και την σκότωσε ο καρκίνος ύστερα από 9 χρόνια).
«Με πονούσε πολύ η διαδικασία που βίωσα με πολλά παιδάκια που πέθαιναν δίπλα μας»
Μετά από πόσο καιρό κατάφερες να νικήσεις τον καρκίνο;
Τυχερή στην ατυχία μου, είχα ένα αρκετά αντιμετωπίσιμο είδος καρκίνου έτσι πέρασε περίπου λιγότερο από ένα χρόνο να τελειώσω εντελώς όλες τις θεραπείες. Ακολούθως έκανα για κάποιο χρονικό διάστημα κάθε έξι μήνες έλεγχο και τώρα μετά από 15 χρόνια κάνω απλά μια φορά τον χρόνο έλεγχο, είμαι πλέον εντελώς υγιής και καρκίνος μόνο στο ζώδιο.
Ποιο μήνυμα θέλεις να στείλεις σε κάποια παιδιά που αντιμετωπίζουν σήμερα τη νόσο;
Θετική σκέψη, χαμόγελο. Είναι απλά μια διαδικασία, με ίσως πολλούς πόνους, πολλά χτυπήματα όμως όσο πιο πολύ πέφτουν τόσο πιο δυνατοί να σηκώνονται και να επιμένουν να νικήσουν το θεριό. Πολύ σημαντικό είναι να μην αγχώνονται καθόλου και ποτέ, δεν αξίζει. Επιπρόσθετα θα ήθελα να τους ενθαρρύνω να επιδιώκουν να αναπτύσσουν φιλίες μέσα στο Θάλαμο, διότι είναι φιλίες πραγματικές και αληθινές, κτισμένες σε γερά θεμέλια. Φιλίες συμπόνιας, αλληλοκατανόησης του ίδιου πόνου των ίδιων ερωτηματικών, σε αυτά τα ήδη φιλίας δεν υπάρχουν ζήλιες ή έχθρες, αλλά ένας συνεχής αγώνας πλάι ο ένας στον άλλο.
Μετά από την εμπειρία που βίωσες και μάλιστα σε μικρή ηλικία πως αντιμετωπίζεις τη ζωή;
Αντιμετωπίζω τη ζωή πάντα με χαμόγελο, θετικά και όμορφα. Προσπαθώ όσο μου επιτρέπεται να ζω κάθε λεπτό όμορφα. Εξάλλου η ίδια η ζωή μου δίδαξε ότι μετά από κάθε μπόρα πάντα βγαίνει ο ήλιος και το ουράνιο τόξο. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά και ο ποιητής Κωνσταντίνος Καβάφης στο ποίημα Ιθάκη στο τέλος του προορισμού προς την Ιθάκη είσαι πλουσιότερος από εμπειρίες, έτσι κατά τη διάρκεια της θεραπείας για τον καρκίνο και γενικά η ζωή είναι ένα ταξίδι που έστω και αν δεν φτάσεις στον προορισμό σου, έρχεσαι αντιμέτωπος με πάρα πολλές εμπειρίες, όμορφες και άσχημες στιγμές. Κάθε στιγμή έχει κάτι να μας διδάξει, οπότε πάντα κάτι θετικό κερδίζουμε, στιγμές, ανθρώπους, συνθήκες.
Έκανες τα όνειρα σου πραγματικότητα;
Μερικά από τα όνειρα μου έχουν πραγματοποιηθεί, έχω βρει ένα υπέροχο σύζυγο και φτιάξαμε την δική μας οικογένεια.
Έως παθόντα βλέπεις τη ζωή διαφορετικά;
Εννοείται ότι βλέπω τη ζωή πιο θετικά, γιατί ήταν τόσο έντονες και άσχημες κάποιες στιγμές που τις ξεπέρασα και θεωρώ ότι η υγεία είναι σημαντικότερη όλων.
Σήμερα είσαι σύζυγος, μητέρα και μια κοπέλα που είναι πάντοτε χαμογελαστή. Τι είναι αυτό πλέον που θα ταράξει την ηρεμία σου;
Δυστυχώς το 2017 έχασα τον μπαμπά μου από καρκίνο, συμβάν που πραγματικά μου διατάραξε την ηρεμία μου. Όμως και πάλι το αντιμετωπίζω σχετικά θετικά διότι έχω τόσες πολλές όμορφες στιγμές, γεμάτες αγάπη να θυμάμαι και να αναπολώ από την οικογένεια μου, που μόνο χαμόγελο και αγάπη γεμίζουν τη ψυχή μου.
Σε ποια ηλικία παντρεύτηκες;
Παντρεύτηκα σε ηλικία 22 χρονών και έχω αποκτήσει δίδυμα, ένα αγόρι και ένα κορίτσι.
