Παρόλο που στην Κύπρο δεν έχει καταγραφεί οποιοδήποτε ύποπτο κρούσμα ευλογιάς των πιθήκων και ο κίνδυνος θεωρείται μικρός εντούτοις το Υπουργείο Υγείας εξέδωσε σχετικό πρωτόκολλο. Σύμφωνα με την εκτίμηση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC, εκτίμηση κινδύνου 23/05/2022) ο συνολικός κίνδυνος (πιθανότητα μόλυνσης και αντίκτυπος) για το ευρύτερο κοινό θεωρείται χαμηλός και για την ομάδα με πολλαπλούς σεξουαλικούς συντρόφους μέτριος.
Η ευλογιά των πιθήκων με βάση τα τρέχοντα επιδημιολογικά δεδομένα, είναι συνήθως μια αυτοπεριοριζόμενη ασθένεια με τα συμπτώματα να διαρκούν από 2 έως 4 εβδομάδες. Τα σοβαρά περιστατικά εμφανίζονται συχνότερα μεταξύ των παιδιών και σχετίζονται με την έκταση της έκθεσης στον ιό, την κατάσταση της υγείας του ασθενούς (συνυπάρχοντα νοσήματα) και τη φύση των επιπλοκών. Υποκείμενες ανοσοανεπάρκειες μπορεί να οδηγήσουν σε χειρότερα αποτελέσματα. To διάστημα από τη μόλυνση έως την έναρξη των συμπτωμάτων της ευλογιάς των πιθήκων είναι συνήθως από 6 έως 13 ημέρες, αλλά μπορεί να κυμανθεί από 5 έως 21 ημέρες.
ΤΡΟΠΟΙ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ
Η μετάδοση από ζώο σε άνθρωπο (ζωονοσογόνος) μπορεί να συμβεί από:
· άμεση επαφή με
-αίμα,
– τα σωματικά υγρά,
– δερματικές ή βλεννογονικές βλάβες μολυσμένων ζώων,
· κατανάλωση ανεπαρκώς μαγειρεμένου κρέατος και άλλων ζωικών προϊόντων μολυσμένων ζώων.
Η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο δεν είναι συχνή, μπορεί όμως να οφείλεται:
· σε στενή επαφή με αναπνευστικές εκκρίσεις ή δερματικές βλάβες ενός μολυσμένου ατόμου ή πρόσφατα μολυσμένων αντικειμένων,
· σε μετάδοση μέσω σταγονιδίων αναπνευστικών σωματιδίων συνήθως με παρατεταμένη πρόσωπο με πρόσωπο επαφή,
· σε μετάδοση μέσω του πλακούντα από τη μητέρα στο έμβρυο (που μπορεί να οδηγήσει σε συγγενή ευλογιά των πιθήκων),
· σε στενή επαφή κατά τη διάρκεια της γέννησης και μετά τη γέννηση,
· σε στενή επαφή με μέλη του νοικοκυριού, σεξουαλικούς συντρόφους, άλλες στενές επαφές (συμπεριλαμβανομένων ορισμένων επαφών σε ξενοδοχείο και άμεσης πτήσης),
· άτομα που παρέχουν φροντίδα σε περιστατικό, συμπεριλαμβανομένων των επαγγελματιών υγείας που δεν προστατεύονταν επαρκώς.
ΟΡΙΣΜΟΣ ΚΡΟΥΣΜΑΤΟΣ
– Επιβεβαιωμένο κρούσμα:
Άτομο με εργαστηριακή επιβεβαίωση λοίμωξης από ιό της ευλογιάς των πιθήκων μέσω δοκιμασίας PCR [1], που έχει έναρξη συμπτωμάτων από 1η Μαρτίου 2022 και μετά.
– Πιθανό κρούσμα:
Άτομο με εξάνθημα αγνώστου αιτιολογίας σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος
ΚΑΙ
ένα ή περισσότερα συμπτώματα ευλογιάς των πιθήκων με έναρξη από 1η Μαρτίου 2022 και μετά:
– πυρετός (συνήθως υψηλός >38,5°C)
– κεφαλαλγία
– ραχιαλγία
– κόπωση
– λεμφαδενοπάθεια (εντοπισμένη ή γενικευμένη)
ΚΑΙ
ένα από τα ακόλουθα:
– θετικό αποτέλεσμα σε δοκιμασία ανίχνευσης ιών του γένους Orthopoxvirus[2]
– επιδημιολογική σύνδεση με επιβεβαιωμένο ή πιθανό κρούσμα ευλογιάς των πιθήκων κατά τις 21 ημέρες πριν την έναρξη των συμπτωμάτων
– αναφερόμενο ιστορικό ταξιδιού σε χώρες ενδημικές για ευλογιά των πιθήκων κατά τις 21 ημέρες πριν την έναρξη των συμπτωμάτων
– άτομο (οποιουδήποτε σεξουαλικού προσανατολισμού) που είχε πολλαπλούς ή άγνωστους ερωτικούς συντρόφους κατά τις 21 ημέρες πριν την έναρξη των συμπτωμάτων
Ή
(Β) Άτομο με εξάνθημα αγνώστου αιτιολογίας, γενικευμένο ή εντοπισμένο, κηλιδοβλατιδώδες ή φυσαλιδώδες/φλυκταινώδες με φυγόκεντρη κατανομή, με βλάβες που εμφανίζουν εμβυθισμένο κέντρο δίκην ομφαλού ή εσχάρα (κρούστα)
KAI
Λεμφαδενοπάθεια
ΚΑΙ
ένα ή περισσότερα από τα υπόλοιπα συμβατά με την ευλογιά των πιθήκων συμπτώματα:
– πυρετός (συνήθως υψηλός >38,5°C)
– κεφαλαλγία
– ραχιαλγία
– κόπωση
Σε περίπτωση εμφάνισης των πιο πάνω συμπτωμάτων ή εξανθημάτων, ενημερώνεται το κοινό να επικοινωνεί άμεσα με τον Προσωπικό του Ιατρό, Δερματολόγο ή Παιδίατρο ώστε να του δοθούν οι κατάλληλες οδηγίες.
ΣΤΕΝΕΣ ΕΠΑΦΕΣ
Στενές επαφές κρούσματος ευλογιάς των πιθήκων αποτελούν:
· Σεξουαλικός σύντροφος
· Άτομο/α που διαβιούν στο ίδιο οικιακό ή σε παρόμοιο περιβάλλον (π.χ. κατασκήνωση, χώρος κοινής διανυκτέρευσης)
· Άτομο/α που έκαναν κοινή χρήση ρουχισμού, ιματισμού, σκευών κτλ., ενόσω το κρούσμα είχε εξάνθημα
· Άτομο/α που έκαναν κοινή χρήση εργασιακού χώρου/γραφείου με το κρούσμα για μεγάλο χρονικό διάστημα
· Οι φροντιστές ενός κρούσματος ευλογιάς των πιθήκων κατά την περίοδο που αυτό είχε συμπτώματα χωρίς τη χρήση κατάλληλου Ατομικού Προστατευτικού Εξοπλισμού (ΑΠΕ)
· Οι επαγγελματίες υγείας που είχαν επαφή με κρούσμα ευλογιάς των πιθήκων (δερματικές βλάβες ή παρατεταμένη επαφή πρόσωπο με πρόσωπο) χωρίς τη χρήση κατάλληλου Ατομικού Προστατευτικού Εξοπλισμού (ΑΠΕ)
· Επαγγελματίες υγείας ή άλλα άτομα που υπέστησαν τραυματισμό με αιχμηρά αντικείμενα ή εκτέθηκαν σε σωματικά υγρά κρούσματος ευλογιάς των πιθήκων ή σε διαδικασία που ενείχε παραγωγή αερολύματος χωρίς τη χρήση ΑΠΕ
· Προσωπικό εργαστηρίων που εκτέθηκε σε επαγγελματικό ατύχημα με δείγμα που περιέχει ιό (εκτίναξη βιολογικών υγρών, τραυματισμός με αιχμηρό αντικείμενο, έκθεση σε αερόλυμα κτλ.)
· Συνεπιβάτες κρούσματος σε απόσταση 1-2 θέσεων περιμετρικά του κρούσματος ενόσω αυτό ήταν συμπτωματικό, σε αεροπλάνο, λεωφορείο ή τρένο σε ταξίδι διάρκειας ≥8 ωρών
Οδηγίες προς τα επιβεβαιωμένα περιστατικά που δε νοσηλεύονται
Τα επιβεβαιωμένα κρούσματα:
· θα πρέπει να απομονώνονται από 2 έως 4 εβδομάδες και η αποδέσμευση των κρουσμάτων θα πρέπει να γίνεται μετά από αξιολόγηση από τον θεράπων ιατρό/προσωπικό ιατρό για επιβεβαίωση της επούλωσης των εξανθημάτων.
· θα πρέπει να παραμένουν στο δικό τους δωμάτιο, όταν βρίσκονται στο σπίτι και να χρησιμοποιούν ξεχωριστά είδη από τα υπόλοιπα μέλη του νοικοκυριού (ρούχα, κλινοσκεπάσματα, πετσέτες, σκεύη φαγητού, πιάτα, ποτήρια)
· θα πρέπει να αποφεύγουν την επαφή με ανοσοκατεσταλμένα άτομα
· θα πρέπει να αποφεύγουν την επαφή με κατοικίδια θηλαστικά, και ιδιαίτερα τρωκτικά (ποντίκια, αρουραίους, χάμστερ, γερβίλους, ινδικά χοιρίδια, σκίουρους κ.λπ.), λόγω της πιθανότητας μετάδοσης από άνθρωπο σε κατοικίδιο.
· κρούσματα που διαμένουν στο σπίτι τους αυτοπεριορισμένα, σε περίπτωση που επιδεινωθεί η συμπτωματολογία τους να ενημερώνουν τον Προσωπικό τους Ιατρό και να μεταφέρονται σε νοσηλευτήριο.
Οδηγίες για στενές επαφές επιβεβαιωμένων περιστατικών
· θα πρέπει να αποφεύγουν την επαφή με κατοικίδια θηλαστικά, και ιδιαίτερα τρωκτικά (ποντίκια, αρουραίους, χάμστερ, γερβίλους, ινδικά χοιρίδια, σκίουρους κ.λπ.), λόγω της πιθανότητας μετάδοσης από άνθρωπο σε κατοικίδιο.
· δεν αυτοπεριορίζονται, παρά μόνο αν εμφανίσουν ύποπτα συμπτώματα, όπως αναφέρονται πιο πάνω. Στην περίπτωση αυτή, θα πρέπει να επικοινωνούν άμεσα με τον προσωπικό τους Ιατρό, Δερματολόγο ή Παιδίατρο ώστε να τους δοθούν κατάλληλες οδηγίες.
Τηλέφωνα επικοινωνίας: 22605678 (8:00-20:00)
Τηλέφωνο για ερωτήματα Ιχνηλάτησης: 22605678 (8:00-20:00) Ηλεκτρονική αλληλογραφία: [email protected]
