To μυστήριο για να μάθουμε το άγνωστο είναι πολλές φορές συναρπαστικό. Η 21χρονη Ελένη Χαρίτωνος η οποία έχει βάλει ως στόχο ζωής να «ταξιδέψει» και να γίνει η πρώτη Κύπρια Αναλογική Αστροναύτης στο διάστημα δημιουργεί από μόνη της μια ενδιαφέρουσα περίπτωση. Η νεαρή πολυτάλαντη αλλά όχι ονειροπόλα φοιτήτρια, θέλει να κατακτήσει το όνειρό της το οποίο έχει από μικρό παιδί, «θυσιάζοντας» ακόμη και το νεαρό της ηλικίας της. Ένα όνειρό το οποίο θα διαδραματιστεί έξω από τα σύνορα της γης, κάπου μακρινά και ονειρικά…
Όταν την πρώτη φορά διάβασα για την απόφαση της νεαρής Κύπριας φοιτήτριας από την Γλασκόβη, ότι θέλει να κατακτήσει το διάστημα και να ταξιδέψει στο συναρπαστικό κόσμο γεμάτο μυστήριο και αγωνία, θέλησα να μάθω περισσότερα πράγματα για την ίδια. Ο κόσμος του διαστήματος πέρα από τα αστέρια δημιουργεί από μόνο του ανάμεικτα συναισθήματα. Όμως, για την νεαρή Κύπρια τίποτε δεν στέκεται εμπόδιο να κατακτήσει το όνειρο της και να αδράξει την ευκαιρία να νιώσει έστω και για λίγο, πώς θα ήταν να ζήσει στη Σελήνη.
Πώς προέκυψε η απόφαση να παρακολουθήσεις την δύσκολη εκπαίδευση ως Αναλογική Αστροναύτης;
Ήταν κάτι που με ενθουσίασε από την στιγμή που άρχισα να ασχολούμαι με τον διαστημικό τομέα σε επαγγελματικό βαθμό. Για μένα οι αναλογικές αποστολές συμβολίζουν την πύλη που ενώνει το παρόν και το μέλλον. Ανοίγοντας αυτή την πύλη βλέπω ξεκάθαρα το μέλλον, αφού σαν τελικό προορισμό έχω το διάστημα. Δεν το βλέπω σαν απόφαση, αλλά σαν ευκαιρία. Η ευκαιρία μου να νιώσω έστω και για λίγο πως θα ήταν να ζήσω στη Σελήνη.
Τι ακριβώς είναι αναλογικές αποστολές και τι οι Αναλογικοί Αστροναύτες;
Οι αναλογικές αποστολές μας προετοιμάζουν για μακροπρόθεσμη και μελλοντική εξερεύνηση σε αστεροειδείς, τον Άρη και τη Σελήνη. Eίναι δοκιμές πεδίου σε τοποθεσίες που έχουν ομοιότητες με τα ακραία διαστημικά περιβάλλοντα. Παίζουν σημαντικό ρόλο στην επίλυση προβλημάτων για την έρευνα διαστημικών πτήσεων. Δεν μπορούν να γίνουν όλα τα πειράματα στο διάστημα προς το παρόν – δεν υπάρχει αρκετός χρόνος χρήματα, εξοπλισμός και ανθρώπινο δυναμικό. Προσομοιώσεις ερευνών μπορούν να εφαρμοστούν σε αναλογικές αποστολές προτού δοκιμαστούν στο διάστημα. Ό,τι δεν λειτουργεί σε αναλογικές αποστολές δεν θα μεταφέρεται στο διάστημα. Οι αναλογικοί αστροναύτες είναι ειδικά εκπαιδευμένοι ώστε να μπορούν να ζήσουν σε τέτοιου είδους προσομοιώσεις.
Πώς αντιμετώπισαν οι γονείς σου την απόφαση σου να λάβεις μέρος στο συγκεκριμένο πρόγραμμα;
Δεν ήξεραν ότι είχα κάνει τέτοια αίτηση γι ‘ αυτό ήταν ακόμα πιο έντονα τα συναισθήματα, αφού ανακοίνωσα ότι η αίτηση μου έγινε αποδεκτή. Η μαμά μου πετούσε από την χαρά της, διότι η ίδια αγαπά και μελετά ότι σχετίζεται με το διάστημα και ήξερε πόσο σημαντική είναι μία τέτοια εμπειρία. Ο πατέρας μου ενθουσιάστηκε και ανυπομονούσε να ακούσει περισσότερα για το τι πρόκειται να κάνω στην αναλογική αποστολή.
Ήταν όνειρο που είχες από μικρό παιδί;
Ήταν, ναι, ένα όνειρο που δεν έλεγε να σβήσει. Όσο μεγάλωνα, μεγάλωνε και η επιθυμία μου να φτάσω τ’ αστέρια, σε σημείο που δίδαξα τον εαυτό μου να κάνω τα δικά μου διαστημικά σκίτσα, για να μεταφράσω σε εικόνα το πως θα ήταν η καθημερινή μας ζωή στο διάστημα!
Ποια είναι τα κριτήρια για αυτού του είδους την εκπαίδευση;
Ήξερα ότι πρέπει να κάνω το αδύνατο δυνατό για να καταφέρω ένα τέτοιο στόχο, αφού είναι αρκετά δύσκολο να επιλεχθείς ως Αναλογικό/η Αστροναύτης. Οι περισσότερες αναλογικές αποστολές χρειάζονται Μεταπτυχιακό ή PhD, και να είσαι πάνω από 25-26 ετών. Η συγκεκριμένη απαιτούσε Bachelor, το οποίο επίσης δεν έχω ακόμη αφού είμαι στο δεύτερο έτος της τετραετούς μου φοίτησης, αλλά έπρεπε επίσης η έρευνα που ήθελα να κάνω να υποστηριζόταν από κάποιο οργανισμό/πανεπιστήμιο. Η αίτηση είχε αρκετές ερωτήσεις για την εμπειρία μας στον τομέα, αλλά και στον ερευνητικό τομέα. Πιστεύω ότι βοήθησε το γεγονός ότι είχα τιμηθεί με το βραβείο National UKSEDS «Student of the Year» 2021, στο Ηνωμένο Βασίλειο, για την συνεισφορά μου στον διαστημικό τομέα αλλά και το γεγονός ότι είχα την στήριξη του πανεπιστημίου μου. Πρέπει επίσης να είσαι στην απαραίτητη φυσική και ψυχοσωματική κατάσταση για να μπορείς να ανταπεξέλθεις σε τέτοιου είδους εκπαίδευση και αποστολή, διότι δεν θα έχεις επαφή με το φυσικό περιβάλλον για 15 μέρες.
«Σε τέτοιου είδους εκπαίδευση και αποστολή, δεν έχεις επαφή με το φυσικό περιβάλλον για 15 μέρες»
Ποιο είναι το εισιτήριο σου ώστε να καταφέρεις να «ταξιδέψεις» στο διάστημα;
Προσωπικά δεν θεωρώ ότι υπάρχει ένα «εισιτήριο» για τον συγκεκριμένο στόχο. Εγώ το βλέπω σαν μία σκάλα στην οποία υπάρχουν πάρα πολλά σκαλάκια τα οποία χρειάζονται κόπο για να τα ανεβείς, κι αυτό είναι που μου αρέσει. Για να γίνεις αστροναύτης δεν πρέπει απλά να είσαι άριστος στον ακαδημαϊκό τομέα, πρέπει να έχεις πολλές άλλες δεξιότητες σε ένα αρκετά καλό εάν όχι άρτιο επίπεδο. Για μένα αυτές οι δεξιότητες αποτελούν τα σκαλάκια που θα ανεβώ για να φτάσω στο τελικό στόχο.
Γιατί έχεις δημιουργήσει την οργάνωση «Φοιτητές του Πανεπιστημίου της Γλασκόβης για την Εξερεύνηση και την Ανάπτυξη του Διαστήματος». Που ακριβώς επικεντρώνεται η συγκεκριμένη οργάνωση;
Ο λόγος που ίδρυσα τους «Φοιτητές του Πανεπιστημίου της Γλασκόβης για την Εξερεύνηση και την Ανάπτυξη του Διαστήματος» ήταν διότι όταν έψαχνα για ευκαιρίες όσον αφορά τον διαστημικό τομέα στο πανεπιστήμιο μου, ανακάλυψα ότι οι μόνοι οργανισμοί που ήδη υπήρχαν ήταν μόνο για μαθητές μηχανικής. Σκέφτηκα ότι σίγουρα υπάρχουν κι άλλοι μαθητές στη δική μου θέση, μαθητές που σπουδάζουν Μαθηματικά, Οικονομικά, Ψυχολογία και ό,τι άλλο μπορεί να σκεφτείτε. Γι’ αυτό πήρα την απόφαση να δημιουργήσω το GUSEDS, το οποίο απέκτησε 100 μέλη τα οποία χωρίζονται σε τρεις ομάδες – Έρευνας, Μηχανικής και Εκδηλώσεων για τη διάδοση του Διαστημικού τομέα. Η ομάδα της έρευνας, διεξάγει έρευνα πάνω στην Ανάπτυξη ενός ανθρώπινου πολιτισμού στον Άρη, η ομάδα Μηχανικής ετοιμάζεται για να λάβει μέρος σε διαγωνισμούς ρομποτικών οχημάτων, και η ομάδα που διοργανώνει εκδηλώσεις, κατάφερε να πραγματοποιήσει 10 εκδηλώσεις σε δύο μήνες. Ήταν τιμή μου να γνωρίσω και να συνεργαστώ για τις συγκεκριμένες εκδηλώσεις, με επαγγελματίες από την NASA, Boeing, Skyrora, αλλά και με ακαδημαϊκούς του International Space University.
Σε όλη αυτή τη συνεισφορά σου στην διαστημική κοινότητα τιμήθηκες με το National UKSEDS βραβείο «Student of the Year 2021». Πόσο δύσκολο ήταν να πετύχεις το στόχο σου;
Όταν άρχισα να ασχολούμαι με τον συγκεκριμένο τομέα επαγγελματικά, δεν είχα καν στο μυαλό μου ότι υπάρχει τέτοιου είδους βραβείο, διότι οι προτεραιότητες μου ήταν και είναι άλλες. Άρα δεν μπορώ να πω ότι δούλευα για να αποκτήσω τις απαραίτητες προδιαγραφές για να μου δοθεί το βραβείο. Πολλές φορές η ευχαρίστηση που νιώθεις από αυτό που αγαπάς αναιρεί ως ένα βαθμό την δυσκολία του. Το πρόγραμμα μου ήταν πολύ βαρύ σε θέμα φόρτου εργασίας, διότι έκανα πάρα πολλές δραστηριότητες και σπούδαζα ταυτόχρονα. Πιο συγκεκριμένα είχα να διαχειριστώ τις θέσεις που έχω: στο Space Generation Advisory Council, στο Royal Astronomical Society UK, στην οργάνωση που ίδρυσα για τους φοιτητές της Γλασκόβης, στο My Tutor όπου δίδασκα Μαθηματικά αλλά και στο πανεπιστήμιο. Για μένα όλες οι διαστημικές μου δραστηριότητες έχουν την ίδια σημασία που έχει το πιάνο για έναν πιανίστα.
Πόσο συναρπαστικό είναι για ένα νεαρό άτομο όπως εσένα να ασχολείται με το μαγικό κόσμο του Διαστήματος;
Είναι απίστευτα συναρπαστικό διότι ο κόσμος του διαστήματος εξελίσσεται ραγδαία τα τελευταία χρόνια και με ενθουσιάζει το γεγονός ότι ως Ελένη έχω την ευκαιρία να συμβάλω σε αυτή την εξέλιξη με το δικό μου λιθαράκι.
«Είμαστε το λεγόμενο Artemis Generation, η γενιά που θα στείλει την πρώτη γυναίκα και τον επόμενο άντρα στη Σελήνη!»
Πόσο σε βοηθούν οι σπουδές σου ώστε να πραγματοποιήσεις το όνειρό σου;
Μπορώ να εντάξω τα Μαθηματικά σε οποιαδήποτε διαστημική έρευνα κάνω στο μέλλον. Για μένα το σημαντικό με την συγκεκριμένη σπουδή είναι ότι τελειώνεις με ένα ανεπτυγμένο τρόπο σκέψης, είτε το θέλεις είτε όχι. Πως; Έρχομαι καθημερινά αντιμέτωπη με προβλήματα που πρέπει να χρησιμοποιήσω τη γνώση που έχω για να τα λύσω. Πρέπει αυτό που διαβάζω σε θεωρία να μπορώ να το χρησιμοποιήσω για να φτάσω σε μία απάντηση. Άρα, η κριτική μου σκέψη και η ταχύτητα που μπορώ να λύσω διάφορα προβλήματα βελτιώνεται στο μέγιστο βαθμό. Ένας αστροναύτης πρέπει να είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει με γρήγορη σκέψη οτιδήποτε προκύψει σε οποιαδήποτε στιγμή . Αυτό σημαίνει ότι η κριτική σκέψη και η ταχύτητα θα είναι χρυσά εργαλεία για αυτή την καριέρα.
Πώς είναι η καθημερινότητα της Ελένης;
Η καθημερινότητα της Ελένης εξαρτάται από την χρονική περίοδο. Κατά τη διάρκεια της περιόδου που ίδρυσα το GUSEDS, είχα μαθήματα και εργασίες στο πανεπιστήμιο, άρα ήταν αναπόφευκτο στην αρχή να ξυπνώ πρωί και να κοιμάμαι αργά έτσι ώστε να προλαβαίνω τα όλα όσα ήθελα να κάνω μέσα στη μέρα. Στον ελεύθερο μου χρόνο απολαμβάνω στιγμές με τους φίλους μου, την οικογένειά μου, αθλούμαι, ακούω μουσική, παίζω πιάνο και χορεύω αφού ο χορός ήταν πάντα τρόπος για να ξεκουράζομαι.
Ποια είναι τα επόμενα σου σχέδια; Ευελπιστείς ότι θα είσαι η πρώτη Κύπρια που θα κατακτήσει το διάστημα;
Σίγουρα θα κυνηγήσω κι άλλες ευκαιρίες στο μέλλον όσον αφορά τις αναλογικές αποστολές. Θα συμμετέχω σε όσες το δυνατόν περισσότερες μπορώ, για να αποκτήσω όση εμπειρία μπορώ σε πεδία που έχουν ομοιότητες με τα ακραία διαστημικά περιβάλλοντα. Εννοείται, θέλω να δουλεύω 24/7, για να αποκτήσω όσα περισσότερα προσόντα χρειάζεται κάποιος για να γίνει αστροναύτης. Μερικά από αυτά είναι να γίνω πιστοποιημένη δύτης, να αποκτήσω ιδιωτική πιλοτική άδεια, και επίσης να μάθω πολλές γλώσσες. Προς το παρόν μαθαίνω μόνη μου ισπανικά, και σκοπεύω να κάνω την απαραίτητη εκπαίδευσή που χρειάζεται για να γίνω δύτης μετά την αναλογική μου αποστολή. Εννοείται ότι για μερικά από αυτά τα βήματα αλλά και για τα επόμενα θα χρειαστώ οικονομική υποστήριξη, αφού αυτό το ταξίδι απαιτεί πολλές δεξιότητες που για να τις αποκτήσω χρειάζονται συγκεκριμένη εκπαίδευση η οποία δυστυχώς δεν είναι δωρεάν.. Ναι, ο τελικός μου στόχος είναι να γίνω η πρώτη Κύπρια Αστροναύτης.
Με την αποπεράτωση των σπουδών σου σκέφτεσαι να παραμείνεις στην Αμερική;
Τα σχέδια μετά τις σπουδές θα εξαρτηθούν πολύ από την σταδιοδρομία μου τα επόμενα δύο χρόνια. Οι ευκαιρίες είναι πάρα πολλές στον κόσμο του διαστήματος κάνει και την απόφαση πιο δύσκολη. Μέσα στις επιλογές μου όμως έχω σίγουρα την Αμερική και την Ευρώπη.
Ποιες είναι οι συμβουλές σου στα μικρότερα παιδιά που θέλουν να υλοποιήσουν το όνειρο σου;
Στα μικρά παιδιά θέλω να μεταφέρω ότι ο κόσμος του διαστήματος είναι δικός τους. Είναι στο χέρι τους, ο τρόπος που θα κυνηγήσουν αυτό το όνειρο, η συμβουλή μου όμως είναι να μην τα παρατήσουν ποτέ. Εάν είναι όντως παθιασμένα και θέλουν αυτό το όνειρο να γίνει πραγματικότητα, τότε δεν θα έχουν ούτε πρόβλημα να δουλέψουν όσο σκληρά χρειάζεται για να επιτευχθεί.
«Είναι δύσκολο ταξίδι, στο οποίο κύριοι οδηγοί είναι η προσήλωση, η πειθαρχία, και το πάθος για το διάστημα»
Πώς αντιμετώπισες τις ημέρες της καραντίνας;
Η καραντίνα όπως και για όλους τους ανθρώπους ήταν κάτι πρωτόγνωρο, για το οποίο δεν είχαμε επιλογή, απλά έπρεπε να γίνει. Θεώρησα ότι ήταν αρκετός πολύτιμος χρόνος για να πάει χαμένος. Την αντιμετώπισα σαν ευκαιρία να εμπλουτίσω τις διαστημικές μου γνώσεις και να αυτό-αναπτυχθώ, το GUSEDS το ίδρυσα κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Δεν άφησα διαστημική ευκαιρία να μου ξεφύγει και όσες κυνήγησα και απέκτησα τις εκμεταλλεύτηκα εις το έπακρον. Μέσα από αυτή την προσπάθεια κατάφερα να γίνω η αρχηγός στο Space Safety and Sustainability Essay Competition 2021, και επίσης η Reports Designer του Space Generation Advisory Council.
Αυτό το διάστημα βρίσκεσαι στην Κύπρο ή έχεις επιστρέψει στην Γλασκόβη;
Το δεύτερο εξάμηνο του δεύτερου έτους σπουδών μου το παρακολούθησα διαδικτυακά από την Κύπρο.
