Η Κύπρος αποχαιρετά σήμερα τον Άντρο Παυλίδη, έναν άνθρωπο με όραμα και πολύπλευρη προσφορά, που άφησε ανεξίτηλη τη σφραγίδα του στα πολιτιστικά και πνευματικά δρώμενα του τόπου. Ο Άντρος Παυλίδης υπήρξε μια κινητή εγκυκλοπαίδεια, δάσκαλος και καθοδηγητής για πολλές γενιές δημοσιογράφων και ανθρώπων του πολιτισμού, ενώ η απώλειά του αφήνει δυσαναπλήρωτο κενό στο Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου και την κοινωνία.
Εργάστηκε ως δημοσιογράφος, χρονογράφος και σκιτσογράφος σε κυπριακά έντυπα και συνεργάστηκε με ελλαδικά και ξένα μέσα ενημέρωσης. Συμμετείχε ενεργά σε διεθνή επιστημονικά, θεατρικά, λογοτεχνικά και τηλεοπτικά συνέδρια στην Κύπρο, Ελλάδα, Βουλγαρία, Γιουγκοσλαβία, Γερμανία, Κούβα, Ισπανία, Κίνα, Ιταλία και Ρωσία. Υπηρέτησε στα διοικητικά συμβούλια της Εταιρείας Θεατρικών Συγγραφέων Κύπρου, της Κινηματογραφικής Λέσχης Κύπρου και του Κυπριακού Κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου. Μαθήτευσε κοντά στους Αδαμάντιο Διαμαντή και Τηλέμαχο Κάνθο στον τομέα της ζωγραφικής και παρακολούθησε μαθήματα στη σχολή ABC στο Παρίσι.
Πίνακές του εκτέθηκαν στην Αμμόχωστο (1970), στη Λευκωσία (1971) και μετά από μεγάλη διακοπή, σε ατομικές εκθέσεις στη Λευκωσία (2003, 2006, 2008). Έργα του βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές στην Κύπρο, την Ελλάδα, τον Καναδά, την Αυστραλία, τη Γερμανία, την Πολωνία και την Αγγλία.
Το 1982 ίδρυσε τον Εκδοτικό Οίκο «Φιλόκυπρος», ο οποίος ειδικεύεται σε κυπριολογικές εκδόσεις, αναλαμβάνοντας την επιμέλεια πολλών έργων Κυπρίων συγγραφέων, ενώ εξέδωσε και τα περισσότερα από τα δικά του έργα. Συνολικά, έγραψε 37 έργα, πολλά εκ των οποίων πολύτομα, όπως η «Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια» σε 20 τόμους, το μεγαλύτερο έργο που έχει εκδοθεί ποτέ στην Κύπρο.
Έγραψε σειρά θεατρικών έργων, πολλά από τα οποία ανέβηκαν στη σκηνή και μετατράπηκαν σε ραδιοφωνικές παραγωγές, ενώ ασχολήθηκε ενεργά με τη φωτογραφία και τη συλλογή αρχαιολογικών ευρημάτων. Το προσωπικό του αρχείο περιλαμβάνει πέραν των 40.000 φωτογραφιών από την Κύπρο και τον κόσμο, ενώ συμμετείχε σε ανασκαφές, ανακαλύπτοντας μεταξύ άλλων τις τοποθεσίες δύο άγνωστων αρχαίων οικισμών στην Καρπασία. Η προσφορά του αναγνωρίστηκε με πολλές διακρίσεις, μεταξύ των οποίων και η μεγάλη τιμητική εκδήλωση που διοργάνωσε το ΡΙΚ τον Δεκέμβριο του 2012, παρουσία της Πολιτείας, της Εκκλησίας και φορέων του πολιτισμού. Το 2010 τιμήθηκε με το ετήσιο τιμητικό χορήγημα του κυπριακού κράτους για τη συνολική του προσφορά.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Άντρος Παυλίδης συμμετείχε ενεργά σε πολιτιστικές δράσεις όπως η έκθεση που οργάνωσε το 2011 ο Πολιτιστικός Όμιλος «Ανατροπή» στη Λευκωσία, με θέμα τα αρώματα, τις αποστάξεις και τα φαρμακευτικά φυτά από την αρχαιότητα στην Κύπρο, αφήνοντας για άλλη μια φορά το αποτύπωμά του σε μια σπάνια και πολύτιμη καταγραφή της λαϊκής παράδοσης.
Η κηδεία του Άντρου Παυλίδη θα τελεστεί σε στενό οικογενειακό κύκλο, ενώ το ΡΙΚ και ο δημοσιογραφικός κόσμος της Κύπρου ετοιμάζουν τιμητική αναφορά στη μνήμη του, με την υπόσχεση ότι το έργο και οι αξίες του θα παραμείνουν ζωντανές στις επόμενες γενιές.
Φίλοι και συνεργάτες που τον γνώρισαν από κοντά μίλησαν για το έργο του και την καθαρότητα της ψυχής του, αναφέροντας πως ο Άντρος Παυλίδης υπήρξε άνθρωπος με όραμα, ήθος και αυθεντικότητα, που στήριζε με λόγια και πράξεις όσους δούλευαν δίπλα του. Θυμήθηκαν τη βαθιά του αγάπη για την Κύπρο, την απλότητα και την αξιοπρέπεια με την οποία διαχειριζόταν κάθε συζήτηση, καθώς και τη χαρακτηριστική του ικανότητα να μετατρέπει κάθε ιστορία σε μάθημα ζωής για τους νέους, χωρίς διδακτισμό αλλά με ήπια, ανθρώπινη δύναμη.
ΝΙΚΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗΣ
«Με λύπη πληροφορήθηκα την είδηση του θανάτου του Άντρου Παυλίδη, μιας πολυσχιδούς προσωπικότητας, ο οποίος άφησε ανεξίτηλη τη σφραγίδα του στον τομέα των Γραμμάτων και των Τεχνών, και του Πολιτισμού ευρύτερα, στην Κύπρο. Ο Άντρος Παυλίδης, ως συγγραφέας, θεατρικός συγγραφέας, ιστορικός, ζωγράφος, σκηνοθέτης και δημιουργός της Μεγάλης Κυπριακής Εγκυκλοπαίδειας, άφησε ένα τεράστιο έργο πίσω του, πολύτιμη κληρονομιά για τις τωρινές και τις επόμενες γενιές του τόπου. Η απώλειά του αφήνει δυσαναπλήρωτο κενό. Εκφράζω τα ειλικρινή συλλυπητήρια της Κυβέρνησης, και εμένα προσωπικά, προς τους οικείους του».
ΜΑΡΙΟΣ ΚΑΡΟΓΙΑΝ
«Με βαθιά συγκίνηση και σεβασμό, η Δημοκρατική Παράταξη εκφράζει την θλίψη της και αποχαιρετά, τον Άντρο Παυλίδη, μια σπουδαία προσωπικότητα της πνευματικής ζωής του τόπου μας. Ο εκλιπόν, υπήρξε ιστορικός, συγγραφέας, σκηνοθέτης αλλά πάνω από όλα ένας ακούραστος δημιουργός και ερευνητής της κυπριακής ταυτότητας που την υπηρέτησε με συνέπεια, αγάπη, γνώση και τέχνη. Το έργο του, με κορυφαία στιγμή την «Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια», αποτελεί ανεκτίμητο θησαυρό γνώσης και πολιτιστικής κληρονομιάς για τις επόμενες γενιές. Με το πάθος, την αγάπη του για την Κύπρο αλλά και την αφοσίωσή του, φώτισε πτυχές της ιστορίας και της παράδοσης του νησιού. Η απώλειά του Άντρου Παυλίδη, αφήνει δυσαναπλήρωτο κενό στον πνευματικό κόσμο της Κύπρου.
Η Δημοκρατική Παράταξη, εκφράζει τα ειλικρινή και θερμά της συλλυπητήρια προς την οικογένειά του, τους οικείους του και όλους όσοι τον γνώρισαν, τον εκτίμησαν και τον αγάπησαν. Στεκόμαστε με σεβασμό και ευγνωμοσύνη απέναντι στην προσφορά και την παρακαταθήκη του. Αιωνία του η μνήμη. Η Κύπρος θα τον τιμά για πάντα».
ΚΑΡΟΛΙΝΑ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ
«Ο Άντρος Παυλίδης δεν ήταν απλώς ένας σπουδαίος άνθρωπος της Κύπρου. Ήταν ο άνθρωπος που με έμαθε να κοιτάζω τον τόπο μας με μάτια που βλέπουν βαθύτερα. Με δίδαξε την αξία της Ιστορίας και την αξιοπρέπεια στον επαγγελματικό χώρο. Ήταν τιμή μου που συνεργάστηκα μαζί του και έμαθα δίπλα του. Καλό ταξίδι, Άντρο μας. Σε ευχαριστώ για όλα.»
ΕΛΙΤΑ ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ
«Καλό ταξίδι Άντρο Παυλίδη! Ήταν τιμή μου να σε γνωρίσω. Τον πλούτο σου. Τη χαρά σου να ανακαλύπτεις τον άνθρωπο μέσα από την ιστορία του και τις διαδρομές σου, έξω από τα προκαθορισμένα δρομολόγια των πολλών. Ιδιαίτερος. Παλλόμενος. Χρωματιστός. Όπως όλοι όσοι έχουν ένα βηματισμό που τιμά την ζωή τους. Σε ευχαριστώ προσωπικά που δεν αρνήθηκες ποτέ την παρουσία σου στο κάλεσμα μας.Για όλο αυτό το τεράστιο έργο σου που μοιράστηκες μαζί μας. Για την Κύπρο μας, αλλά και για τις αθέατες πατρίδες του κόσμου αλλού, όπου ταξίδεψες, σε μονοπάτια που δεν ταξίδεψε κανένας. Αιωνία σου η μνήμη»
ΠΑΥΛΟΣ ΠΑΥΛΟΥ
Δίπλα από το φυλάκιο της Δερύνειας, από αριστερά: Πάνος Γεωργίου, Λύσανδρος Αβρααμίδης, Παύλος Παύλου, Άντρος Παυλίδης, Άδωνις Χριστοφόρου, Στέφος Χακοπιάν.
«Κάθε φορά που φεύγει από τη ζωή ένας συνάδελφος από την παλιά οικογένεια του ΡΙΚ, χάνουμε ένα κομμάτι από τον εαυτό μας. Με τον Άντρο Παυλίδη ξεκινήσαμε μαζί στην τηλεόραση του ΡΙΚ στο 1968. Δεν χρειάστηκαν πολλά για να συνδεθούμε και να γίνουμε φίλοι. Είχαμε τις ίδιες ανησυχίες, τα ίδια ενδιαφέροντα, τα ίδια πιστεύω. Ο Άντρος ήταν χαρισματικός άνθρωπος, ανήσυχος, νευρώδης, δουλευταράς και πολυτάλαντος.Καλλιγράφος, ασχολήθηκε με το αρχιτεκτονικό σχέδιο. Θυμούμαι στα νιάτα μας, όταν με τον Καζαντζάκη υπό μάλης κάναμε τις προσωπικές μας ανατροπές και επαναστάσεις, εκμεταλλεύτηκα την καλλιγραφική του ικανότητα και του ζήτησα να μου αντιγράψει σε τελάρο το «Πιστεύω» από την »Ασκητική». Το φυλάγω μέχρι σήμερα.
Θυμούμαι όταν μου έδωσε το πρώτο του βιβλίο (1969), μια μικρού μεγέθους έκδοση με τίτλο «Πινελιές», με διηγήματα. Πρώτη γραφή, το βάπτισμα. Ακολούθησαν 34 εκδομένα βιβλία, από τον δικό του εκδοτικό οίκο «Φιλόκυπρος». Ποίηση, διήγημα, νουβέλα, μυθιστόρημα, βιογραφία, ταξιδιωτικά. Ανάμεσά τους και μνημειώδεις εκδόσεις, όπως το Χρονικόν του Λεοντίου Μαχαιρά και το Χρονικόν του Γεωργίου Βουστρωνίου, με την αυθεντική γραφή και απόδοση στα Νέα Ελληνικά. Με τη συμβολή αυτή του Α. Παυλίδη τα σημαντικά αυτά βιβλία έγιναν κτήμα των πολλών. Ενδεχομένως τέτοιες εκδόσεις τον ώθησαν να πάρει τη μεγάλη, όσο και τολμηρή-ριψοκίνδυνη απόφαση, να επιχειρήσει κάτι που δεν έκαμε κανείς: Την έκδοση της 15τομης Μεγάλης Κυπριακής Εγκυκλοπαίδειας, έργο ζωής, για την υλοποίηση του οποίου κινητοποίησε πανεπιστημιακούς, ερευνητές, συγγραφείς, δημοσιογράφους και άλλους, τους συντόνιζε και πέτυχε αυτόν τον άθλο. Σημειωτέον ότι εμπλούτισε την έκδοση με πλούσιο φωτογραφικό υλικό δικό του, καθώς γνώριζε πολύ καλά και την τέχνη της φωτογραφίας.
Στο πλούσιο συγγραφικό του έργο περιλαμβάνονται θεατρικά έργα που παρουσιάστηκαν επί σκηνής και δεκάδες κυπριώτικα σκετς, που μεταδόθηκαν από το ΡΙΚ Ο Άντρος ήταν και παθιασμένος ταξιδευτής. Δεν γνωρίζω πόσες χώρες επισκέφθηκε, γνωρίζω, όμως, ότι έφθασε σε απίθανα μέρη και απεκόμισε πλούσιες εμπειρίες. Είναι πολύ τυχεροί όσοι συμμετείχαν σε οργανωμένα από τον ίδιο εκπαιδευτικά ταξίδια, πολλά στην Τουρκία και άλλα μέρη όπου έχει παρουσία η ελληνική ιστορία, που οργάνωνε μετά την αφυπηρέτησή του από τη θέση του Διευθυντή Προγραμμάτων Τηλεοράσεως του ΡΙΚ.
Στέκομαι και στην εντυπωσιακή μνήμη του Άντρου Παυλίδη. Μην το θεωρήσετε καθόλου μα καθόλου υπερβολικό, αν σας αναφέρω ότι ήταν αυτό που λέμε «κινητή εγκυκλοπαίδεια». Προφανώς προικισμένος με το θείο δώρο της φωτογραφικής μνήμης, αράδιαζε στη στιγμή ημερομηνίες, ονόματα, ιστορικά στοιχεία, γεγονότα, τα πάντα. Γνωρίζοντας την Κύπρο «παθκιάν-παθκιάν» και με εφόδιο την ισχυρή του μνήμη, κατέγραψε στον τηλεοπτικό φακό του ΡΙΚ κάθε γωνιά της Κύπρου. Δουλεύοντας στο στυλ του πρώτου διδάξαντος Ρίτσαρντ Αντέμπορο, ο Άντρος ετοίμασε ως κειμενογράφος, παρουσιαστής, σκηνοθέτης 150 ντοκυμαντέρ που καλύπτουν λεπτομερώς και με εγκυρότητα την αρχαία, βυζαντινή, μεσαιωνική και νεώτερη Κύπρο. Βρίσκονται όλα στο πολύτιμο αρχείο του ΡΙΚ.
Η παραγωγή του στη ζωγραφική (θήτευσε στους μεγάλους μας Διαμαντή και Κάνθο) παρουσιάστηκε σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις. Ο Άντρος Παυλίδης γνώρισε καθολική αναγνώριση στην Κύπρο, την Ελλάδα και αλλού, και απέσπασε τιμητικές διακρίσεις. Φεύγει νωρίς, άφησε, όμως, πλούσιο και ποικιλόμορφο έργο στον τόπο του. Αιωνία ας είναι η μνήμη του».
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΗΣ
«Χάσαμε τον Άντρο Παυλίδη. Το ΡΙΚ ανακοίνωσε ότι έφυγε από τη ζωή ο γνωστός συγγραφέας, παραγωγός και πρώην διευθυντής της της τηλεόρασης του Οργανισμού Αντρος Παυλιδης».
ΣΑΒΒΑΣ ΤΟΥΦΕΞΗΣ
«Στο καλό φίλε… Άντρος Παυλίδης, ένας άνθρωπος με όραμα που πρόσφερε πολλά και άφησε ανεξίτηλη τη σφραγίδα του στον τόπο μας. Οι φωτογραφίες είναι από το 2011, στην έκθεση που οργάνωσε ο πολιτιστικός όμιλος ‘Ανατροπή’ στη Λευκωσία με θέμα τα αρώματα, τις αποστάξεις και τα φαρμακευτικά φυτά από την αρχαιότητα στην Κύπρο.»
ΑΝΝΑ ΤΖΙΟΒΑΝΗ
«Άντρο Παυλίδη, σε ευχαριστούμε θερμά για όσα μας έμαθες για τον τόπο μας μέσα από τα ντοκιμαντέρ και τα βιβλία σου, αλλά και για το σπουδαίο ιστορικό αρχείο που μας άφησες ως κληρονομιά. Ήσουν για όλους μας η κινητή μας εγκυκλοπαίδεια. Τιμή μου που σε γνώρισα. Καλό ταξίδι στο φως. Αιωνία σου η μνήμη. Καλό Παράδεισο.»
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
